پوکی استخوان بیماری است که استخوان‌ها را تا حدی ضعیف می‌کند که به راحتی می‌شکنند – اغلب شامل استخوان‌های لگن، ستون فقرات (ستون فقرات) و مچ دست می باشد. پوکی استخوان را “بیماری خاموش” می نامند، زیرا ممکن است تا زمانی که استخوان شکسته نشود، متوجه هیچ تغییری نشوید.
شکل استخوان ها در پوکی استخوان چگونه است؟
استخوان یک بافت زنده است. برای قوی نگه داشتن استخوان ها، بدن شما استخوان قدیمی را می شکند و آن را با بافت استخوانی جدید جایگزین می کند. در حدود سن 30 سالگی، افزایش توده استخوانی متوقف می شود و با ورود افراد به 40 و 50 سالگی، ممکن است استخوان‌ها بیشتر از اینکه جایگزین شده باشند، بشکنند.
نگاه دقیق به داخل استخوان چیزی شبیه لانه زنبوری را نشان می دهد. هنگامی که شما پوکی استخوان دارید، فضاهای این لانه زنبوری بزرگتر می شود و استخوانی که لانه زنبوری را تشکیل می دهد کوچکتر می شود. پوسته بیرونی استخوان‌ها نیز نازک‌تر می‌شود. همه اینها منجر به تضعیف استخوان ها می‌شود.
چه کسانی به پوکی استخوان مبتلا هستند؟
عوامل و علل خطر
اگرچه پوکی استخوان در هر سنی ممکن است بروز کند، اما در میان افراد مسن، به ویژه زنان مسن، شایع‌تر است. مردان نیز به این بیماری مبتلا هستند. زنان سفیدپوست و آسیایی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. سایر زنان در معرض خطر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی شکستگی استخوان یا پوکی استخوان
- سابقه شکستگی استخوان بعد از 50 سالگی
- عمل جراحی برای برداشتن تخمدان‌هایشان قبل از قطع قاعدگی
- یائسگی زودرس
- عدم دریافت کلسیم و/یا ویتامین D کافی در طول زندگی
- فعالیت کم فیزیکی و یا استراحت طولانی مدت در رختخواب
- سیگار (سیگاری ها ممکن است کلسیم کمتری را از رژیم غذایی خود جذب کنند)
- مصرف داروهای خاصی از جمله داروهای آرتریت و آسم و برخی داروهای سرطان
- مصرف داروهای خاص برای مدت طولانی
خطر پوکی استخوان با افزایش سن بیشتر می شود. در زمان یائسگی، زنان ممکن است به سرعت استخوان را در عرض چند سال از دست بدهند. پس از آن، سرعت از دست دادن کاهش یافته اما ادامه می یابد. در مردان، از دست دادن توده استخوانی کندتر است. اما در سن 65 یا 70 سالگی، مردان و زنان با سرعت یکسان استخوان از دست می دهند.
استئوپنی چیست؟
استئوپنی حالتی است که در آن استخوان‌ها در حال نازک شدن هستند ولی این مشکل به اندازه پوکی استخوان شدید نیست. اگر چه فرد مبتلا به استئوپنی هنوز پوکی استخوان ندارد،؛ ولی به شدت در معرض ابتلا به پوکی استخوان است.
آیا می توان استخوان ها را آزمایش کرد؟
برای برخی افراد، اولین علامت پوکی استخوان این است که متوجه شوند کوتاه‌تر می‌شوند یا به راحتی استخوان می‌شکند. منتظر نمانید تا این اتفاق بیفتد تا ببینید آیا پوکی استخوان دارید یا خیر. می توانید آزمایش تراکم استخوان انجام دهید تا بفهمید استخوان های شما چقدر قوی هستند.
گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده توصیه می کند که زنان 65 ساله و بالاتر و زنان زیر 65 سال که در معرض خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان هستند غربالگری (تست) شوند.
آزمایش تراکم مواد معدنی استخوان، تراکم استخوان ها را با استخوان‌های یک جوان سالم مقایسه می‌کند. نتیجه آزمایش که به عنوان T-score شناخته می شود، به شما می گوید که استخوان های شما چقدر قوی هستند، پوکی استخوان یا استئوپنی دارید و خطر شکستگی در شما وجود دارد یا خیر.
چگونه می توان استخوان ها را تقویت کرد؟
پیشگیری از پوکی استخوان
کارهایی وجود دارد که باید در هر سنی برای جلوگیری از ضعیف شدن استخوان ها انجام دهید.
- خوردن غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D
- ورزش های منظم تحمل وزن مانند تمرین با وزنه، پیاده روی، دویدن، بالا رفتن از پله ها، تنیس و رقص
اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید، از فعالیت هایی که شامل چرخاندن ستون فقرات یا خم شدن کمر به جلو است، مانند دراز و نشست های معمولی، لمس انگشتان پا، یا چرخاندن چوب گلف خودداری کنید.
برای پوکی استخوان چه کنیم؟
اقدامات لازم برای کنترل پوکی استخوان
درمان پوکی استخوان به معنای توقف از دست دادن استخوان و بازسازی استخوان برای جلوگیری از شکستگی است. انتخاب های سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی مناسب، ورزش و داروها می تواند به جلوگیری از تحلیل بیشتر استخوان و کاهش خطر شکستگی کمک کند.
اما اگر تراکم استخوانی زیادی از دست داده باشید، ممکن است تغییر سبک زندگی کافی نباشد. همچنین چندین دارو وجود دارد که باید در مورد آنها فکر کنید. برخی از آنها از دست دادن استخوان شما را کند می کنند و برخی دیگر می توانند به بازسازی استخوان کمک کنند. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا داروها ممکن است برای درمان پوکی استخوان شما موثر باشند یا خیر.
علاوه بر این، باید یاد بگیرید که چگونه خانه خود را در برابر سقوط مقاوم کنید و سبک زندگی خود را تغییر دهید تا از شکستگی استخوان های شکننده جلوگیری کنید.
عوامل موثر بر کاهش زمین خوردن
هنگامی که استخوان های شما ضعیف هستند، یک زمین خوردن ساده می تواند باعث شکستگی استخوان شود.
- ورزش منظم عضلات را بهبود می بخشد و شما را قوی تر می کند. همچنین به انعطاف پذیری مفاصل، تاندون ها و رباط های شما کمک می کند. فعالیت های خفیف تحمل وزن، مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها، ممکن است از دست دادن استخوان در اثر پوکی استخوان را کند کند.
- چشم و شنوایی خود را آزمایش کنید. حتی تغییرات کوچک در بینایی و شنوایی ممکن است باعث زمین خوردن شما شود.
- از عوارض جانبی هر دارویی که مصرف می کنید مطلع شوید. اگر دارویی باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شما می شود، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
- اگر خواب آلود هستید، احتمال افتادن شما بیشتر است به اندازه کافی بخوابید.
- مقدار الکلی که می نوشید را محدود کنید. حتی مقدار کمی الکل می تواند بر تعادل و رفلکس شما تأثیر بگذارد. مطالعات نشان می دهد که میزان شکستگی لگن در افراد مسن با مصرف الکل افزایش می یابد.
- بلند شدن خیلی سریع می تواند باعث افت فشار خون شود، که می تواند باعث احساس لرزش شود. هنگام دراز کشیدن و ایستادن فشار خون خود را چک کنید.
- در صورت نیاز به کمک از یک وسیله کمکی استفاده کنید که هنگام راه رفتن احساس ثبات داشته باشید. استفاده مناسب از عصا و واکر می تواند از سقوط جلوگیری کند.
- هنگام راه رفتن روی سطوح خیس یا یخ زده بسیار مراقب باشید.
- کفش‌های بدون لغزش، کف لاستیکی، کفش‌های پاشنه کوتاه یا کفش‌های توری با کفی غیر لغزنده بپوشید که به طور کامل از پای شما حمایت می‌کند. با جوراب یا کفش و دمپایی با کفی صاف روی پله ها یا زمین راه نروید.
- پزشک شما ممکن است فیزیوتراپی، کمک راه رفتن یا سایر اقدامات را برای کمک به جلوگیری از زمین خوردن در آینده پیشنهاد کند.
آیا مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند؟
پوکی استخوان فقط یک بیماری زنانه نیست. مردان به اندازه زنان آن را ندارند، شاید به این دلیل که اکثر مردان با تراکم استخوان بیشتری دارند. با افزایش سن، روند از دست دادن تراکم استخوان در مردان کندتر از زنان اتفاق می افتد اما مردان نیز باید از پوکی استخوان آگاه باشند.
متخصصان در مورد این بیماری در مردان به اندازه زنان نمی دانند. با این حال، بسیاری از مواردی که مردان را در معرض خطر قرار می‌دهند مانند موارد مربوط به زنان هستند، از جمله سابقه خانوادگی، کمبود کلسیم یا ویتامین D و ورزش بسیار کم. سطوح پایین تستوسترون، الکل زیاد، مصرف برخی داروها و سیگار کشیدن از دیگر عوامل خطر هستند.
پوکی استخوان را چطور درمان کنیم؟
هیچ درمانی برای پوکی استخوان وجود ندارد، اما روش‌های درمانی زیادی برای کنترل وضعیت و کمک به کند شدن پیشرفت کاهش تراکم استخوان وجود دارد، مانند داروها و هورمون درمانی. تشخیص زود هنگام در کنترل پوکی استخوان بسیار مهم است. داروها فقط با تجویز پزشک در دسترس هستند چون قبل از شروع مصرف داروی پوکی استخوان، سایر داروها و مسائل پزشکی شخص باید بررسی شود تا پزشک به این اطمینان برسد که داروی تجویز شده خطرات دیگری برای بیمار نداشته باشد.
معمولا این داروها را زمانی تجویز می‌کنند بیمار مبتلا به پوکی استخوان شدید است و احتمال شکستگی نسبتاً زیادی دارد. بیس فسفونات‌ها، داروهای هورمون درمانی تیروئید و پاراتیروئید و داروهای استروژن از این دسته داروها هستند.